De Dag Folgen

In Nederland zijn tot nu toe ongeveer 45 coronapatienten levend van de intensive care af gekomen. Maar na ontslag van de IC ben je er nog niet. Coronapatiënten liggen er soms weken en moeten volgens artsen rekenen op een lange periode van intensieve revalidatie. Naast fysieke problemen, krijgen patiënten die lang op een IC hebben gelegen vaak ook last van geheugen en concentratieproblemen, angsten, depressie of zelfs ptss; het post-intensivecare-syndroom wordt die combinatie aan problemen genoemd.  In De Dag vertelt Marianne Brackel over haar ervaringen hiermee. De beelden, de wanen en angsten van haar tijd op de IC staan haar nog vers in het geheugen en het heeft haar zowel fysiek, psychisch als cognitief jaren gekost om over haar IC-opname heen te komen. Als voorzitter van de patiëntenorganisatie IC-connect, die hulp biedt aan alle voormalig IC-patiënten en hun naasten, zet ze zich in voor meer aandacht voor de impact die een IC-opname op patiënten én hun familie heeft. 'Er is een leven vóór de IC en een leven erna,' zegt ze. De nazorg is volgens haar niet goed geregeld. 'Het is een zwart gat in onze gezondheidszorg. Het enige positieve van deze coronacrisis is dat er meer aandacht voor zal komen.' Mark van den Boogaard zit in de werkgroep Nazorg IC, die bezig is met het opstellen van aanbevelingen voor de nazorg van patiënten die de IC hebben overleefd. Daarbij zal ook speciale aandacht komen voor coronapatiënten. Ook is hij projectleider van Monitor-IC, dat onderzoek doet naar de fysieke en psychische gevolgen van een IC-opname. Ook hij vindt dat er te weinig aandacht aan nazorg wordt besteed. 'Het kan de patiënt en de naaste op de langere termijn enorm helpen om goed te herstellen, niet alleen lichamelijk.'

De coronacrisis heeft op hulpverleners een grote mentale impact. Vermoeidheid speelt een rol, want er wordt gigantisch hard gewerkt, maar ook stress, angsten en trauma's dragen bij aan de psychische belasting van zorgmedewerkers. Er zijn zorgen over hoe lang zij deze crisissituatie nog aankunnen. Zo zijn de intensivecareafdelingen nog bezig met opschalen, want de piek is nog niet bereikt, maar nu al leveren medewerkers 'krankzinnige zorg', aldus de voorzitter van de nederlandse vereniging voor intensive care Diederik Gommers. En ook uit verpleeghuizen komen berichten dat medewerkers het zeer zwaar hebben. Hoe ga je als zorgmedewerker om met de toenemende druk door de coronacrisis, met de beelden op je netvlies en fouten die je mogelijk maakt door de veeleisende omstandigheden die er nu zijn? Hoe hou je jezelf staande? Wat kunnen werkgevers doen om hun personeel te begeleiden? En is er wel genoeg aandacht voor de psychische hulpverlening van zorgpersoneel? In podcast De Dag vertelt IC-verpleegkundige Linda de Roos over wat er allemaal op haar afkomt en hoe zwaar dat is. Om het werk vol te houden zoekt ze iedere dag naar een lichtpuntje en probeert ze bijzondere momenten te creëren.  Bas de Vries is coördinator van de intercollegiale opvang, of peersupport, in het UMC Utrecht. Hij ziet dat de mentale druk op medewerkers in het ziekenhuis fors toeneemt. Hij probeert ze erin te begeleiden dat ze zichzelf niet voorbij lopen. Dat is volgens hem een risico bij zorgverleners: zij willen vooral geven en iets betekenen voor mensen. 'Maar we moeten voorkomen dat ze zoveel geven dat ze leeglopen,' zegt hij.  Caroline Six heeft met haar organisatie ARQ IVP een landelijk contactpunt geopend voor zorgprofessionals die door de coronacrisis psychosociale ondersteuning nodig hebben. Zij kunnen 7 dagen per week naar een speciaal telefoonnummer bellen, dat bemand wordt door gespecialiseerde psychologen. Ze zegt dat zorgmedewerkers nu waarschijnlijk nog vooral áán staan, en geen tijd of ruimte voelen om hulp te zoeken, maar het is belangrijk dat er al een centraal punt is waar ze terecht kunnen én waar ook werkgevers in de zorg aan kunnen kloppen voor advies.

De kritiek op Nederland was afgelopen week niet van de lucht. Toen Italië en Spanje, zwaar getroffen door de coronacrisis, op een top met regeringsleiders om financiële hulp uit Europa vroegen lag premier Rutte dwars. En minister van financiën Hoekstra vroeg om een onderzoek waarom sommige landen hun economieën de afgelopen jaren niet hebben hervormd, terwijl Nederland dat wel deed. Het leidde tot een storm aan verontwaardigde, emotionele en uitgesproken reacties zowel uit de mond van regeringsleiders uit zuid-europese landen als in de media.  De landen staan versteld van het gebrek aan solidariteit op een moment dat zich een van de grootste crises voordoet in de geschiedenis van de EU, zowel op het gebied van de volksgezondheid als economisch.  Spanje-correspondent Rop Zoutberg vertelt in podcast De Dag hoe Spanje zich in de steek gelaten voelt en hoe diep de wonden zijn die nu geslagen worden. Volgens premier Sanchez staat het voortbestaan van de Europese Unie zelfs op het spel. "Dit is volgens hem meer dan een vuurproef," zegt Zoutberg. "Er is geen behoefte aan zedenmeesters uit Noord-Europa die komen vertellen hoe ze hun economie de afgelopen jaren hadden moeten hervormen. Dit zijn landen die nu hulp nodig hebben" Correspondent Tijn Sadée zet uiteen hoe de houding van Nederland wel eens de druppel kan zijn die de emmer doet overlopen. Premier Rutte wordt als langst zittende regeringsleider in de Europese Unie wel gerespecteerd, maar hij begint zijn krediet te verspelen, zegt Sadée. Nederland heeft de afgelopen jaren net iets te vaak dwarsgelegen en op een moment dat alle landen met zulke ingrijpende problemen te maken krijgen is een boekhoudkundige benadering kil, koel en zeer ongepast. Nederland zal volgens hem volgende week op een nieuwe top water bij de wijn moeten doen, anders kan dit verkeerd aflopen.