Jazziness Folgen

Het Miles Davis Quintet met tenor saxofonist John Coltrane tourt in 1960 voor het laatst doorheen Europa. Tijdens het concert in L’Olympia - Parijs, polariseren de solo’s van Coltrane het publiek. Het wordt pijnlijk duidelijk dat de 2 zwaargewichten niet langer samen op één podium passen. Daarop gaat Coltrane op eigen benen verder en richt The Classic Quartet op met o.m. Elvin Jones (drums) en McCoy Tyner (piano). In 1961 neemt de band ‘My Favourite things’ op, dit thema uit de musical ‘The Sound of music’ wordt herleid tot een meditatief mantra waarop Coltrane op bezwerende wijze modaal improviseert op sopraan sax. Het wordt een enorme hit. Coltrane gaat verder op dit spiritueel elan met de opnames van ‘A Love Supreme’, een 4-delig werk voor label Impulse!, waarmee hij zijn liefde uit voor het allerhoogste.

Ook na ’59 bestendigt Miles zijn reputatie als vernieuwer. Hij laat zich inspireren door de volksmuziek uit Spanje en schrijft samen met Gil Evans ‘Sketches of Spain’. Op dit album staat oa. een interpretatie van het ‘Concerto de Aranjuez’ van Joaquin Rodrigo, waarmee deze compositie voor altijd in ons collectief geheugen wordt gegrift. Zo ontstaat de ‘third stream’: muziek die tussen klassieke genres en muziek in valt. De interesse in exotische muziek hangt in de lucht tijdens de jaren ‘50: Harry Belafonte introduceert muziek uit de Caraïben met de ‘Banana boat song’ en Stan Getz gaat samenwerken met Carlos Jobim en Joao Gilberto. De kruisbestuiving tussen Braziliaanse samba en jazz resulteert in populaire Bossa Nova.

In het jaar ’59 worden 3 baanbrekende, totaal verschillende platen opgenomen : Miles Davis neemt ‘Kind of blue’ op, de best verkochte jazz-plaat allertijden. Na een eerder muzikaal experiment voor de soundtrack van de film ‘L’ascenceur pour l’échafaud’, gaat Miles verder op het modale pad waar akkoorden-cycli worden vervangen door toonaarden die veel langer worden aangehouden. Hierdoor zit de solist minder in een strak harmonisch keurslijf. John Coltrane, die eveneens mee soleerde op ‘Kind of Blue’, daagt zichzelf uit op zijn album ‘Giant Steps’, een soort vervolg op de hardbop maar dan met ontzettend snelle solo’s over bijzonder complexe muzikale progressies. En Ornette Coleman kiest voor ‘pure’ expressie door harmonische, ritmische en melodische vrijheid op zijn album ‘The shape of jazz to come’. Hier wordt elke conventie overboord gegooid, wat leidt tot complete desoriëntatie bij de luisteraar. En daarmee is de jazz aan de vooravond van de sixties totaal versplinterd…